Bij Rensa geloven we dat alle onderdelen – ofwel puzzelstukjes – van het binnenklimaat op elkaar moeten worden afgestemd voor een comfortabel en zo energiezuinig mogelijk binnenklimaat. In dit artikel lees je meer over het hoe en waarom. Én hebben we voor jou als installateur enkele aandachtspunten bij verduurzamen op een rij gezet.
Komt een klant bij de installateur: ‘Ik wil verduurzamen’. Als installateur juich jij deze stap toe. Maar je weet ook dat het best een puzzel is om een energiezuinige woning te realiseren mét behoud van comfort. In dit artikel leggen we uit waarom een integrale aanpak van het binnenklimaat zo belangrijk is voor die gewenste energiezuinige woning met behoud van comfort. Én voor efficiëntere installatieprocessen voor jou als installateur. De experts van Rensa hebben daarnaast nog enkele aandachtspunten op een rij gezet om jouw verduurzamingsproject tot een succes te maken.
Van overvloed naar balans
We gaan even terug in de tijd. We verwarmen onze woningen met de eerste generatie cv-ketels in slecht geïsoleerde woningen. Het water wordt met een hoge aanvoertemperatuur van rond de 80 °C naar de afgiftesystemen getransporteerd en komt met een temperatuur van rond de 60 °C weer terug. Het warmteverlies is groot, net als de natuurlijke ventilatie. Het is geen efficiënte situatie, maar we leven in een tijd van overvloed. Gas is volop aanwezig, goedkoop en het klimaat is een minder groot issue dan het vandaag de dag is.
Nu we volop aan het verduurzamen zijn, is het binnenklimaat een balansverhaal geworden in plaats van een systeem van overvloed. We werken met lagere vermogens, de complexiteit is toegenomen en de marges waarmee je kunt sturen zijn – doordat je geen overcapaciteit meer hebt – kleiner geworden. Welke weg naar een energiezuinige woning je ook bewandelt: van hybride warmtepomp tot all-electric ready en all-electric. Hierdoor is het nóg belangrijker geworden om alle onderdelen van het binnenklimaat op elkaar af te stemmen, ofwel de complete verduurzamingspuzzel te leggen, voor een comfortabel en zo energiezuinig mogelijk binnenklimaat. Van isoleren tot ventileren en koelen. Van de passende warmtebron tot het juiste afgiftesysteem en energie opwekken.
Het belang van een complete verduurzamingspuzzel
Leg je de verduurzamingspuzzel niet of onvolledig, dan kan dat voor problemen zorgen. Zo zijn veel oudere woningen tegenwoordig nog onvoldoende geïsoleerd voor een warmtepomp: een woning is pas geschikt voor lagetemperatuurverwarming als de aanvoertemperatuur maximaal 45 °C is. Is dit
niet het geval, en geef je als installateur niet aan dat de woning van je klant geïsoleerd moet worden tot een netto warmtevraag van 43 kWh/m2, dan zal er warmteverlies optreden en daarmee comfortverlies. De lagetemperaratuurverwarming kan dit verlies namelijk niet ‘rechttrekken’, omdat het apparaat geen overcapaciteit heeft. De warmtepomp levert op deze manier niet het gewenste comfort en de klant zal ontevreden zijn.
Nog een voorbeeld. Een klant wil graag overstappen op een warmtepomp maar heeft een slecht geventileerde woning: vochtige, vervuilde lucht wordt onvoldoende naar buiten afgevoerd. Los van het feit dat dit een ongezond binnenklimaat oplevert, is het ook geen energiezuinige situatie. Zoals je weet kost vochtige lucht meer energie om warm te krijgen. Ook hier geldt weer: als je je klant niet wijst op het belang van goede ventilatie zal de warmtepomp niet het gewenste comfort en rendement opleveren. Maar wel een ontevreden klant. Hetzelfde geldt voor een onvolledige uitvraag. Wil je klant graag een warmtepomp, maar vraag je als installateur niet of hij hiermee – op termijn – wil koelen? Dan kan de keuze vallen op een warmtepomp zonder koelfunctie. Met een ontevreden klant tot gevolg als die koelwens er (op termijn) wel is en hij genoodzaakt wordt voor een airco met extra energieverbruik te kiezen.
Doorloop, om dit soort problemen en inefficiënte installatieprocessen te voorkomen, ons stappenplan verduurzamen:
Aandachtspunten en tips bij verduurzamingsprojecten
1. Stappenplan verduurzamen
Volg het stappenplan verduurzamen. Zo weet je zeker dat je niets vergeet bij de integrale aanpak van je verduurzamingsprojecten.
2. Isoleren? Ventileren!
Een woning isoleren levert veel voordelen op: extra wooncomfort en minder energiekosten. Maar de sluitende isolatieschil bemoeilijkt ook de afvoer van vochtige, vervuilde binnenlucht naar buiten. Dit kan zelfs leiden tot potentiële gezondheidsrisico’s voor de bewoners. Een effectief ventilatiesysteem vermindert het vochtgehalte en de hoeveelheid schadelijke stoffen in huis. Daarnaast is vochtige lucht ook moeilijker warm te houden. Een comfortabel binnenklimaat bereik je dus niet alleen met isolatie en verwarming, maar óók met een effectief ventilatieplan.
3. Communiceer met je klant over het beperken van de energievraag
Adviseer je klant over de eerste stap van de trias energetica, de bekende driestappenstrategie om energiebesparende maatregelen te nemen: beperk de energievraag. In het geval van koelen begint dat natuurlijk met het buiten houden van de zon. Een basisregel die iedereen kent is het dichthouden van de ramen en deuren overdag, maar er zijn meer dingen die je kunt doen zodat je huis niet zoveel opwarmt. Houd bijvoorbeeld de zon buiten met goede zonwering, zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant. Ook planten op, tegen en rond je huis zorgen voor verkoeling. Planten koelen de omgeving doordat ze zonlicht opvangen, regenwater opnemen en verdampen. Door bewust te zijn van het belang van het beperken van de energievraag zal de klant ook de (on)mogelijkheden van verduurzamen beter begrijpen.
4. Communiceer met je klant over de (on)mogelijkheden van verduurzamen
Lage temperatuursystemen geven een ander comfortgevoel dan hogetemperatuursystemen met ‘loeiende’ radiatoren. Bespreek dit met je klant om teleurstellingen achteraf te voorkomen. Ook hebben niet alle koelsystemen hetzelfde effect op het comfortgevoel. Bij een airco kun je bijvoorbeeld exact aangeven welke temperatuur je wenst. Met een warmtepomp met vloerverwarming is de temperatuur in een woning daarentegen best een paar graden lager te krijgen (zogenaamde passieve koeling), maar wordt het zeker niet zo koel als met een aircosysteem. En je kunt geen exacte temperatuur instellen. Hetzelfde geldt voor koelen met ventilatielucht, wat wel een meer energiezuinige optie is. En er zijn bij koelen met ventilatielucht verschillende mogelijkheden om het comfort te verhogen, zoals het optimaliseren van de luchtstroom en het spoelen van ruimtes als de temperatuur van de buitenlucht lager is dan de binnenlucht. Verduurzamen blijft, kortom, een balansverhaal, wat belangrijk is om met de klant te delen.
Hulp bij verduurzamingspuzzel
Zie je ook het belang van een integrale aanpak bij verduurzamen – ofwel een goed gelegde verduurzamingspuzzel – maar kun je hierbij wel wat hulp gebruiken? De experts van Rensa staan voor je klaar. Om mee te kijken met het stappenplan verduurzamen bijvoorbeeld, hulp bij inbedrijfstellingen, ingewikkelde berekeningen en/of een systeemontwerp.
