Ventileren is één van de puzzelstukjes die bijdraagt aan een gezond, comfortabel en energiezuinig binnenklimaat. Maar hoe verbeter je de ventilatie als die niet op orde is door bijvoorbeeld isolatie? Spoiler alert: dat verschilt per woning, maar we hebben wél een stappenplan voor je.
Bij het verduurzamen van woningen wordt ventilatie regelmatig over het hoofd gezien. De focus van woningeigenaren ligt vaak op isolatie en de vervanging van cv-ketels voor (hybride) warmtepompen. Terwijl bij onvoldoende aandacht voor ventilatie het comfort én de kwaliteit van het binnenklimaat in de verdrukking kunnen komen. Gelukkig zijn er redelijk hapklare oplossingen om stapsgewijs het ventilatiesysteem van je klant te verbeteren.
Ventilatie bij renovatie
Tachtig procent van de woningen in Nederland is voorzien van een ventilatiesysteem C of minder. Tegelijkertijd zien we dat balansventilatie met warmteterugwinning (systeem D) in nieuwbouw meer de standaard gaat worden. De uitdaging in de installatiebranche zit ‘m dus juist in de renovatie. En dan met name in de woningen met bouwjaren tussen de jaren ’60 en ’80. In het webinar ‘Verbeter je ventilatie’ gaan Rutger Naber van Zehnder en Steven Kok van Rensa Techniek in op de stappen die je als installateur kunt zetten. In dit artikel zetten we alvast de belangrijkste zaken voor je op een rij met stappenplan.
Risico: te weinig ventilatie
Duurzaam renoveren betekent vaak: isoleren. Wanneer je dit niet combineert met ventileren, holt het binnenklimaat achteruit. Dat is meetbaar in de CO2-waardes binnen, maar ook vocht kan een risico vormen. Onvoldoende ventilatie kan leiden tot schimmelvorming.
Stap 1: van niets naar iets
Woningen van vóór 1970 zijn in de regel niet voorzien van een ventilatiesysteem. Toevoer vindt vaak plaats door naden, kieren en spuivoorzieningen. Bij stevige isolatie én de stap naar warmtepomptechniek kunnen ventilatieproblemen ontstaan. Een decentrale WTW kan dan een korte klap zijn voor appartementen en woningen zonder ventilatiesysteem. Met deze techniek wordt via een geveldoorvoer verse lucht ingebracht in een woning. Via hetzelfde kanaal kan ook binnenlucht worden afgevoerd waarbij de warmte wordt teruggewonnen, en wordt overgedragen aan de aangevoerde lucht. De maximale capaciteit van dit soort ventilatievoorzieningen ligt rond de 70 m3/u. De bouwkundige impact is beperkt: er wordt lokaal geventileerd, met direct resultaat. Deze techniek leent zich ook goed voor slaapkamers.
Stap 2: mechanische ventilatie-box vervangen
Woningen vanaf de jaren ’70 zijn vaak voorzien van mechanische ventilatie met natuurlijke toevoer via raamroosters. De afvoer vindt plaats via keuken, toilet en badkamer. Deze eerste generatie ventilatieboxen zijn nog voorzien van een wisselstroommotor. Alleen al de vervanging door een modern exemplaar met gelijkstroommotor bespaart je klant veel stroom. Daarnaast is een nieuw exemplaar een stuk stiller. Maar het grootste voordeel van een moderne ventilatievoorziening is de vraagsturing: met behulp van sensoren die vocht en CO2 meten, kan er op basis van luchtkwaliteit geventileerd worden. Op dit moment draaien er nog miljoenen ‘oude’ mv-boxen. Hier valt dus nog veel winst te behalen!
Stap 3: renovatieoplossing met warmteterugwinning (WTW)
Met een overflowprincipe stap je van een systeem C naar een systeem D zónder dat er een standleiding of kanalen nodig zijn op/naar de begane grond van een eengezinswoning. Het balansventilatietoestel voert vanuit de zolder verse lucht toe naar de slaapkamers, via een ringleiding onder het knieschot. De verse lucht gaat via de overloop en hal door middel van onderdruk onder de deur door naar de woonkamer en keuken. Qua afvoer maak je gebruik van
bestaande afvoerkanalen van toilet, badkamer en keuken. De energie uit deze lucht wordt door het balansventilatietoestel teruggewonnen. Belangrijke aandachtspunten zijn de overstroomvoorzieningen zoals terugliggende dorpels, ruimten onder de deuren of overstroomventielen, zodat de luchtstroom gegarandeerd blijft. Groot voordeel van deze stap is dat je zonder hele ingrijpende bouwkundige aanpassingen maximaal profiteert van de eigenschappen van balansventilatie met warmteterugwinning. Inclusief de mogelijkheid tot koudeterugwinning en zomernachtventilatie via de bypass.
Stap 4: naar balansventilatie met warmteterugwinning (WTW)
Wil je een bestaande woning qua ventilatietechniek opplussen naar nieuwbouwkwaliteit? Dat kan door balansventilatie met warmteterugwinning toe te passen. Installatietechnisch een mooie stap, maar bouwkundig wel ingrijpend: naar elke verblijfsruimte moeten toe- en afvoerkanalen worden
aangelegd, inclusief ventielen op de juiste plek. Bij een grote verbouwing kun je ervoor kiezen om dit mee te nemen in het ontwerp. Voordeel van balansventilatie is naast geconditioneerde lucht met warmteterugwinning, de vraagsturing én de mogelijkheid om te zoneren óók dat het benodigd vermogen van de warmteopwekker daalt. Met een kwart! Je hoeft de binnenkomende ventilatielucht namelijk niet meer te verwarmen. Andere plus is de mogelijkheid om de woning af te koelen via de bypassfunctie. Iets wat in de zomer weer heel prettig is.
Zelf aan de slag met een ventilatieplan
De stap naar een optimaal ventilatiesysteem kan best even puzzelen zijn voor jou als installateur. Een ventilatieplan is dan een goed hulpmiddel.
Hulp nodig bij isoleren en ventileren?
Het is nog niet zo eenvoudig om een goed ventilatieplan te maken waarbij je rekening houdt met eisen en wensen van je klant én beperkingen die zich voor kunnen doen bij bestaande woningen. Als bedrading aanleggen/infrezen bijvoorbeeld geen optie is, heb je meestal een draadloos systeem nodig. Maar komt het signaal in zo’n geval wel door de muur heen? En is er sprake van kanalenwerk, dan heb je ruimte nodig. Want je wilt meestal niet alle wanden en plafonds openbreken. Kun je bij dit soort vraagstukken wel wat hulp gebruiken? De experts van Rensa staan voor je klaar. Voor hulp bij het ventilatieplan, ondersteuning bij ventilatieberekeningen en/of een systeemontwerp en – indien nodig – meekijken op locatie. Benieuwd wat we voor je kunnen betekenen?
